Å vera heil

For meg har det alltid vore eit ideal å vera heil. Eg vil gjerne vera den same i alle samanhangar, og det eg gjer og meiner, bør eg i følge min eigen teori, kunna både seia høgt og stå for same kva forum eg måtte hamna i.

Eg innser at det ikkje er så enkelt. Me er alle samansette og har mange sider. Eg veit at det i både psykiatri og sjelesorg blir praktisert at ein set opp eit indre galleri eller mannskap, der ein let dei ulike sidene av seg sjølv få eit namn og ein personlegdom. Dette har eg sjølv prøvd på fleire gonger for å utforska tanken, og ein treng ikkje ha menneskesinnet sine irrgangar som spesialområde for å oppdaga at inne i ein bur det både trygge bestemødre, små redde jenter, klønete Klodrikar, tvilande tenkjarar, ryggjeslause humoristar og helgenar med klippefast tru på det gode. Ja, kanskje ikkje alt dette finst i alle, det kan tenkjast at ein og annan slepp å dra på ein Klodrik som gløymer lommebøker, knuser krystallglas og brenn seg på strykejernet, men poenget er at me alle er veldig samansette.

Dette er tankar som slår meg ganske sterkt når eg les biografien om Jakob Sande, som verkeleg, i likskap med mange kunstnarar, var eit samansett menneske. Mannen som skreiv «Det lyser i stlle grender», skreiv og dei beiskaste og mest burleske ting, og var ofte krass i sin kritikk av kyrkja. Då ein anmeldar i Dagen skreiv om ei av diktbøkene til Jakob Sande at dette måtte han fråråda alle kristne å lesa, vart Sande rasande og dømde bokstaveleg talt mannen nord og ned. I periodar seinare i livet sleit han med at han i ein del samanhangar vart alt for glad i alkoholen. Når han var full, elska han å sitja med gamle årgangar av eit fråhaldsmagasin, der drukkenboltar vart frelste frå flaska og elendigheita. Om det var bare ironisk frå hans side, eller om det og var eit element av melankoli i det, seier soga ingenting om.

Nokre av dei som kjende han, kjende han som ein blyg og forsiktig mann, og kjende han lite att i framstillingar som til dømes den Jon Eikemo seinare reiste rundt med. Då ekteskapet hans havarerte, skreiv han vakre dikt om at han høyrde gravferdslåt kvar gong han måtte skiljast frå dottera Siri, medan kona hans fortalde at det ikkje var lett å få han til å sitja barnevakt ein laurdagskveld, fordi laurdagskvelden kunne koma med eit tilbod om fest og moro, og då var det ringt å vera bunden av ansvaret for eit barn.

Etter å ha lese mange timar om denne mannen, så synest eg nesten at eg kjenner han litt, og eg må seia at eg liker fyren. Stort sett så liker eg folk, det skal og seiast. Me er ein merkeleg gjeng, alle me samansette menneske som kavar rundt med eit namn, eit ansikt og eit indre persongalleri som me sikkert alle saman av og til blir litt trøytte av å forhalda oss til. Då eg var lita, var det eit dikt eg høyrde på «Ord for dagen» i radioen, som verkeleg brann seg inn i meg. Eg kunne det så godt som utanåt etter å ha høyrt det ein gong. Velsigna vere det programmet. Fordi eg veit at dette korte diktet kvar morgon før barnetimen gav meg så mange gode impulsar, har eg alltid etterpå hatt tru på å lesa dikt for ungar. Vel var eg kanksje eit litt merkeleg barn, men ikkje såååå merkeleg heller…

Her kjem diktet, sjå samanhangen den som kan 🙂

Til hjertene

Glem aldri henne,
du aldri møtte, –
som kanskje møter
deg etter døden.

Glem aldri henne
som kanskje ventet
på å få møte
deg hele livet.

Glem aldri henne
som har din lengsel.
Glem aldri henne
for den du elsker.

Glem aldri henne,
for hun alene
er det du elsker
i den du elsker.

Gunnar Reiss- Andersen

Ha ein fin fredag alle i alle, i alle fall…

Heidi