Sommarsjela

Mot slutten av juli er den etterlengta tilstanden heilt på plass. Dette romet i livet der ein nesten ikkje veit kva dag eller dato det er, og kan oppleva å vakna til heilt blanke dagar der store og små ting kan skje utan at ein har ofra for mange tankane på det på førehand.

Dette å vakna utan vekkarklokke og la dagen starta seg sjølv, kanskje med ei god bok og så ein god kopp kaffi. Å træ ein kjole over hovudet og gå barbeint inn dagen med framleis bustete hår. Sjekka i skåla om det er att nokre jordbær frå i går. Så kan ein kanskje skriva eit dikt som plutseleg har lyst til å bli skrive, eller kanskje kosa seg med å skriva nokre linjer på bloggen, ein hugsar så vidt at ein har ting ein må få gjort før sommarferien er over, men det kan då godt venta ein dag eller to. Kanskje ein etterkvart får lyst til å finna fram sykkelen og sykla ein tur, eller kanskje heller gå ein runde ein eller annan stad, men det får visa seg etterkvart…

Omtrent akkurat slik har dagen min vore til nå, og det er heilt nydeleg. Eg veit at lærarferiar er eit stort privilegium, eg vågar nesten ikkje skriva om det her, eg bare seier at denne pausen frå usannsynleg travle arbeidsdagar i verdas beste yrke, og endå kan eg venta ei vekes tid med alt som må tenkjast og ordnast før eit nytt skuleår skal sparkast i gang.

I dag har eg ei bok å anbefala. Me har høyrd boka «Afganerne» av Åsne Seierstad som lydbok den siste veka. Her møter me tre forskjellige personar frå Afganistan i tida rundt og etter at Taliban tok tilbake makta i 2021. Dette er personar med ulike ståstadar. Jamila, Ariana og Bashir. Den eine ein markant kvinneleg politikar, den andre jusstudent frå ein relativt liberal familie der mora var rektor på ein skule, den siste ein mann med maktposisjon i Taliban. Me får og bli kjende med familiane deira og menneska dei omgir seg med. Det blir fortald på ein måte som gjer at om ein kanskje ikkje får rein sympati for Talibankrigaren, så får ein ei viss forståing for korleis han tenkjer og korfor han handlar som han gjer. Ein får og innsikt i korleis det er å leva i Afganistan.

Medan eg høyrde boka, tenkte eg mykje på kor autentisk dette kunne vera. Eg veit jo at Åsne Seierstad veit mykje om Afganistan, men er ei vestleg kvinne i stand til å leva seg inn i korleis det er å vera innfødd afganar. Dette gjorde at det var veldig sterkt å få med siste kapittel der forfattaren fortel korleis boka blei til. Ho har drive grundig feltarbeid, og alle menneska i historia eksisterer i det verkelege livet. Ho har møtt dei mange gonger, snakka med dei, brukt tolkar, skrive ned og bedt dei vurdera det ho har skrive, ho har snakka med mennesker som kjenner dei, verkeleg gjort alt ho kan for at det er deira eigen stemme som får fortelja om liva dei lever. Eg sit igjen og lurer på korleis det går med dei. Korleis går det med Jamila som flykta til Noreg og prøvde å driva arbeid i Afganistan via ein PC i Finnmark. Korleis går det med Bashir og dei tre konene hans? Er han framleis klar til å døy for Taliban? Og kva med Ariana som bare mangla litt på jusstudiet då universitetet vart stengd for kvinner? Lever ho i lag med mannen som ho sa ja til å gifta seg med fordi familien var desperate i ein vanskeleg situasjon? Har ho klart å bli glad i han, eller er ho framleis fyld av avsky og forakt? Vil han halda løftet sitt om at ho skal få fullføra utdanninga og stå på eigne bein?

Den andre boka eg har lese dei siste dagane er ei av dei bøkene eg kjøpte på bruktbokutsalet i Ålbæk. Det er ei samtalebok mellom forfattaren, som eg akkurat nå ikkje hugsar namnet på, Benny Andersen og Povl Dissing. Dette er ei bok eg nesten ikkje klarer å leggja frå meg. Benny Andersen er eit av mine store litterære førebilete når det gjeld å skriva dikt. Eg kan vel ha vore nitten år då eg oppdaga han, og sidan har eg hatt veldig stor glede av tekstane hans gjennom heile livet. Dei fleste kjenner nok både han og Povl Dissing best gjennom songen «Svantes lykkelige dag» med refrenget om at «Og snart er kaffen klar». Både den og Evert Taube sine tekstar hugsar eg som noko som gjorde stort inntrykk på meg i barndomen. Ein del av tekstane til Benny Andersen er med i boka, og dei gir meg lyst til å skriva mange nye tekstar.

I går kveld sette eg meg ned for å sjå litt på opningsseremonien frå Paris- OL. Eg såg at det skulle vara i fire timar og hadde ikkje drøymt om at eg skulle bli sitjande som hyptnotisert og sjå heile forestillinga, men det gjorde eg. Det var verkeleg imponerande å sjå korreografiane, dei store linjene, måten dei brukte byroma i Paris og Seinen på. Det er sikkert spesielt å sitja på ein platform på Seinen og spela flygel i høljeregn, og fleire enn meg lurde sikkert på korleis det gjekk med flygelet. Ein ryttar riande midt i elva på ein mekanisk hest av metall var og veldig fint. Høljeregnet må ha vore ein strek i rekninga, men samtidig noko ein må ha tenkt gjennom under planleggjinga. Eg synest dei oppnådde å gå ut med bodskapen om ein draum om ein betre og fredelegare verden der menneska står saman om å beskytta livet.

Det var likevel ein stemme eg gjerne ville hatt med i det store koret, kyrkja sin stemme. «Imagine» av John Lennon vart vakkert framførd. «Imagine there`s no countries, it isn`t hard to do. Nothing to kill or die for, and no religion too». I det store mangfaldet ville eg gjerne hatt med nokre element av at menneske og kan strekkja seg mot Gud for å få hjelp til å leva rettferdig, nestekjærleg, berekraftig og i solidaritet med andre. Kanskje eit kyrkjekor utanfor Notre Dame eller ei bøn til Gud sungen av ein solist.
Nå skal det seia seg at skulefransken min er nokså langt frå nypussa, så det kan ha vore stemmar og element eg ikkje fekk med meg. Eg veit at det er mange skuggesider og mykje makt involvert i eit OL_arrangement, men eg syntest likevel det var fint at fokuset i denne store forestillinga var fred og samhald mellom menneske. Å påstå at toppidrett framleis er leik er nok ei sanning med modifikasjonar, men det er vel for så vidt dei fleste sanningar…

Nei, nå får eg la dagen driva meg vidare. Litt har eg då tenkt å få gjort i dag, sjølv om eg fortel meg sjølv at det å kvila litt i ferien er ganske viktig det og…

Heidi