Luke 22- 2024

Det er kveld, og freden senker seg i stova. Snart er det «litla julaftå», og ser ein stort på det, er me vel på ein måte sånn ca i rute. Eg smiler litt for meg sjølv og tenkjer på ei strofe frå ei ganske treffande vise, skriven av Vidar Sandbekk, om kjerringa som styrer med å stella i stand til jul:

«… for nå er det lemmer og liv om å gjøra,

med påsken og pinsen og jula for døra,

for tida går så alt for fort, kan hende,

kjæm hu for seint, for seint til verdens ende…»

Det er ein gammal song, men slik er det vel litt framleis for ein del av oss mødre så om gjerne vil stella i stand perfekt jul for mange generasjonar familiemedlemmer, som gjerne vil ha reint hus, fulle bord og glade barn, barnebarn og oldeforeldre som gler seg over at jula i år er akkurat slik juler helst skal vera når alt er vidunderleg…

Dagen i dag starta ikkje med å vera husmor, men med å ha sundagsskule i lag med Hilde. Kyrkja var så fin og julepynta då eg kom, og ei ung jente stod og øvde på musikken ho skulle spela på fiolin i lag med organisten vår på flygel.

Så måtte me gjera klar nede med skattekiste som barna skulle få opna med rekvisittar til dagens tema, trearma lysestake med lys til lystenning, juleblad til utdeling og kostyme til teateret, henta frå det fine kostymelageret oppe på orgelgalleriet. Inger og Synnøve har sydd fantastiske og forseggjorte drakter til kongar, gjetarar, englar, rike og fattige personar og alt ein måtte ønskja seg.

Eit bål blir sett på golvet, ikkje langt frå juletreet, og ein improvisert stall får ei krybbe av ei pappøskje på pianokrakken dekka av sekkestrie med eit lammeskinn oppi. Hilde må klatra opp på ein stol og festa ei stjerne med fiskesen i lysekrona fordi ho er høgare enn meg, og fordi eg ikkje er så glad i klatring.

Eg har med diverse rekvisittar frå heimen, mellom anna nyinnkjøpt kongerøykjelse frå apoteket, myrra i form av ein antirynkekrem eg ein gong fekk i gåve der eg har klart å lirka etikettane av med varmt vatn. Iben spør om ho får gå rundt og la alle kjenna den gode lukta. Eg seier at det kanskje ikkje er heilt slik ekte myrra luktar, men at begge deler luktar godt, så folk kan godt få lukta…

Eg har og med ein saueflokk i kosedyrvariant og ei babygutedokke med bleie av eit gammalt kvitt kjøkkenhåndkle. Hilde gjer klar rundt langborda til laging av gammaldags juletrepynt i glanspapir, flettekorger, hjartekorger og lenker. Eg fortel nokre av barna at då eg var lita og bestemor lærde meg å fletta korger, limde me på hankane med kveitemjøl syklister, eller me sydde på hankar med stoppenål og dobbel sytråd. Av og til høyrest det ut som om eg nærmar meg hundre år.

I begynnelsen av gudstenesten er barna med oppe i kyrkja. Når det er barnedåp får dei alltid vera med på den delen før dei blir henta ned av ei løve, som alltid først har ein samtale med presten.

Då eg førebudde meg i går, tenkte eg at rett før jul hadde folk det travelt, og sikkert praktiserte skitnesundag i staden for kyrkje. Kanskje det kom mellom fem og ti barn? Eg var derfor overraska over at det sikkert dukka opp mellom 20 og 30 ungar.(Eg hadde aldri tid til å telja). Eg lova alle som ville at dei skulle få ein rolle i teaterstykket. Mange var litt sjenerte og ville heller sjå på, så me måtte trekkja inn ei farmor og ei mamma for å få castet til å gå opp. Men alle fekk vera med og prøva ut kva lyder og rørsler dei ville ha laga om dei såg ein engel framfor seg og vart veldig redde. Så fekk alle vera med og synga versa frå «Et barn er født i Betlehem» etter kvart som historia gjekk fram.

Me gløymde viss faktisk å synga verset «Av Saba kom de konger tre», sjølv om dei tre kom i fine drakter og med fine gåver. Ein kan seia mykje rart om tida me lever i, men ungar av i dag syng dette verset med stort frimod, utan å ana at, eller korfor heile skuleklassar kunne bryta ut i intens og pinleg fnising då dette verset skulle syngast i min barndom…

Eg har meir eller mindre vore med på å ha sundagsskule i meir enn tretti år i Brynekyrkja, Torhild og eg fekk forresten prøva oss som sundagsskulelærarar i lokala til Gjesdal ungdomsskule då me var femten og seksten år gamle. Eg meiner me hadde dramatisering av juleevangeliet der englar kom inn via trampolinen på scenen i gymsalen. Det eg veit heilt sikkert at me gjorde i vår nokså pyntelege opprørstrong var at me lot jentene synga at dei ville ligna Daniel og jentene at dei ville ligna Rut…

Eg gjekk sjølv på sundagsskule kvar sundag i mange år og fekk fiskar i garnet og eple på epletre i kortet eg alltid hadde med. Det var og fast takst å ha eit handsveitt kronestykke med til kollekten.

Eg gjekk først i ein sundagsskule driven av pinsevenner, for naboane våre var pinsevenner. Så flytta eg til Ålgård og fekk naboar som var baptistar. Då begynte eg på sundagsskule i baptistkyrkja Emmaus. Me såg flanellograf og lærde mange bibeldforteljingar og mange songar. Ein del av dei er nok gått ut på dato som «Gud vil jeg skal være et solskinnsbarn», «Jeg vet en deilig have» og «Vær forsiktig lille øye hva du ser.» Andre kan framleis tola dagens lys som «Min båt er så liten» og «Om jeg er liten eller stor».

Eg er takknemleg for sundagsskulen. Den gav meg ei trygg barnetru, lærte meg mange bibelforteljingar og lærte meg noko om å sitja stille og lytta. Eg opplevde og lyttande vaksne som slapp oss ungar til med undring, kommentarar og spørsmål. Eg er redd eg var det barnet som ofte hadde spørsmål, kommentarar og anekdoter eg ville fortelja, men eg følte meg aldri avvist. Eg synest det er viktig at me som vaksne orkar å stå i denne tradisjonen, og synest det er fint at foreldre og besteforeldre framleis tek med barn på sundagsskule.

Ein fordel barna på vår sundagsskule har, er at dei kan vera med på kyrkjekaffi etter at me er ferdige. Servering i sundagsskulesamanheng i barndomen begrensa seg til juletrefestane og til sundagsskuleturen om våren, der alle hadde nistekorg med brødskiver med hardkokte egg, og dei serverte dei vaksne kaffi frå store kaffikjelar og barna saft frå plastdunker. Det var på desse turane fedrar i kvit skjorte og lusekofte, og med spisse svarte sko, vart nesten farlege når dei med stor iver kasta seg inn i fotballkampen etter maten… Men det høyrer i grunnen til ein heilt annan historie.

Andre gilde ting som hende i dag er at eg etter ein viss innsats nå har mange kakebokser fulle av risbollar, og at minstebarnet Halvard ( nå 30 år gammal, men alligavel …) kom heim på juleferie. Det er kjempekoseleg at han som han pleier set seg til pianoet og improviserar og gir meg musikk til arbeidet.

I morgon blir det julegrøt med mandel for små og store og pynting av juletre. Eg er (delvis fordi desember er så travel) av den utdøyande rasen som pyntar litt til advent først i desember og til jul på «litla julaftå». Det pleier å bli ein travel dag og ein lang kveld, men det er alltid jul i stova før eg går og legg meg. Eg innser at det er lenge sidan eg «gjekk i takt med resten av verda» på det området, men slik vart det jammen i år og.

Og eg gjekk viss heilt amok rundt temaet sundagsskule og har laga ein frykteleg lang tekst. Gratulerer til deg som har lese heilt ned hit… Du er av det uthaldande slaget….

Heidi