Fredagane går så fort

Fredagane er eit smilehol i vekene mine. Då har eg sett av tid til først og fremst å vera eit skrivande menneske. Ein heil fredag kjennest i utgangspunktet ut som eit hav av tid, men sanninga er at dei er over før eg har rukke halvparten av det eg hadde tenkt. Det vil jo seia at eg tenkjer mykje og har mange idear, så sånn sett er det eit luksusproblem. Denne veka hadde vore meir enn vanleg full av det meste, så eg fann ut at eg hadde råd til å ta det ekstra med ro frå morgonen av, eg kan ikkje nesten ikkje tenkja meg større morgonluksus enn å ikkje bli vekt av ei vekkjarklokke. I går kom eg heim frå dagjobben og kveldsjobben og ende opp i sofaen med gamle program frå NRK. Eg fall heilt i stavar over eit viseprogram som ligg der med ei purung Kari Svendsen med musehalar og banjo og vart forelska i den like unge Lillebjørn Nilsen som både spelte hardingfele og hoppa og spratt rundt og spelte på munnharpe. Det er nostalgisk og vemodig å gjenoppleva tiåra som eg hugsar som for ikkje så forferdeleg lenge sidan, men som i sitt biletspråk snakkar om ganske så forgagne tider…

Det første eg skulle gjera i dag var å laga ein powerpointpresentasjon til sundag, då har eg eit oppdrag klokka to og skal fortelja for barn om barndomen til Arne Garborg. Eg trudde det skulle vera gjort på eit blunk, men teknologien var ikkje på mi side i dag, så eg vart sitjende i timevis. Heldigvis ordna det seg til slutt. Så var eg nede på Garborgsenteret for å sjekka lokale og powerpoint. Eg hadde ein lang samtale med flotte Iselin som jobbar der og som var eleven min i heile barneskuletida. Det er så fint å møta igjen elevane, og å høyra om kva dei forskjellige gjer. Eg blir så glad når eg høyrer at dei har det bra, og blir nesten rørt av å sitja og mimra. Noko av det finaste med den jobben eg har er å få sterke relasjonar til sprell levande ungar og å få vera ein del av kvardagen og livet deira gjennom mange år. Noko av det finaste dei kan seia til meg i etterkant er at dei har gode minne frå skuletida. «Å såmenn ver reine på hendene», skriv Kolbein Falkeid i eit dikt til lærarane til dottera, Unn. Det er mi stadige bøn at eg ikkje skal ha kome til å skada eit barn på nokon måte utan å forstå det sjølv. Eg veit at eg sikkert har kome i skade for å oversjå ting eg kunne og burde ha sett. Barna er så mange og me er bare ein, det er så mange tannhjul som skal gripa inn i kvarandre i den store skulemaskinen, og nokre gonger blir me trøytte, avmektige og hjelpelause. Det eg håpar me aldri blir er likegyldige og kyniske. Eg tenkjer ofte på at barna er det finaste nokon har, og at me er betrudde å ta vare på dei, ikkje bare i ein time, men eit heilt skuleliv. Me er med på å skapa den barndomen dei skal bera med seg resten av livet. Dei skal både læra masse fag og helst gjera det bra på nasjonale prøvar, og i tillegg skal dei i fylgje målsetjinga vår få lyst på livet og evne til å meistra det.

Nå kunne nokon lesa linjene over og tenkja at eit slikt yrke ville dei aldri våga seg ut i. Då må eg skunda meg å fortelja at for det meste er det verdens beste jobb. Du får brukt alt du måtte ha av evner og kreativitet heile tida, og du har alltid ganske mykje å strekkkja deg etter. Det beste er likevel samveret med barna, det å sjå morgonlyset koma kvar morgon, synga songar i lag med dei, diskutera livet og døden og kjærleiken og le saman over rare ting me les i bøker. På min arbeidsplass har me til og med sjansen til å få eit glimt av havet frå det rette vindauget om kvardagen skulle innby til litt tankeflukt. Det er og fint å vera mange vaksne saman, det er utruleg mange flotte folk som er blitt lærarar. Då eg begynte å jobba for tretti år sidan eigde ein klassen sin på ein heilt annan måte enn nå. Den første klassen hadde eg i alle fag, delvis saman med ein kollega som eg fant veldig godt ut av det med. Me hadde stor fridom, og kunne i teorien lukka døra og gjera det me ville. Av og til saknar eg fridomen til å setja i gang spontane sololøp med ein skuleklasse, men på same tida ser eg at det på mange måtar er ein heilt annan kvalitetskontroll nå. Me er mange vaksne som ser dei same barna og kan tenkja saman rundt dei når noko står på. I langt større grad enn før får me konsentrera oss om dei faga me er mest trygge på og kan mest i, det er tett vaksensamarbeid, og dersom ein lærar av ein eller annan grunn forsømde ein klasse så ville det bli oppdaga mykje fortare enn før.
Eg er glad for at eg framleis har mange år att saman med ungar, og eg er glad for den kvelden eg har med skriveelevane. Ikkje minst er eg glad for skrivefredagane, som eg vernar om så godt eg kan. Etter Garborgsenteret havna eg jammen spontant i ein frisørstol, og det var bra eg kom så langt, for eg har tenkt i fleire månadar at eg burde ha klipt håret. Nå er det viss plutseleg ganske kort, så då kan eg kanskje venta fem månadar til neste gong, slik eg plutseleg hadde gjort nå. Det er så mykje ein skal rekka. Sidan fredagen vart kort kan eg bruka litt av lørdagen i staden, det burde gå bra. Nå gleder eg meg til ein lat kveld med fjernsyn og strikketøy og hud og katt på fanget. I dag var det lyst heilt til klokka fem. Snart går det mot våren.

Heidi