Eg e naboen din

I dag morges såg me at den næraste naboen hadde hengt ut flagget. Å ja, dei har jo heilt sikkert konfirmant i dag, tenkte eg. Det viste seg å stemma, så me fekk i full fart ordna det slik at det vart ei helsing frå oss til konfirmanten. Likevel fekk eg den litt ubehagelege kjensla av å vera «naboblind» som eg av og til får . Det har eg jo ikkje lyst til å vera. Eg vil gjerne vera ein nabo som er der for naboane mine.

«Eg e naboen din», er eit prosjekt som er blitt starta opp her på Bryne etter at det er prøvd ut i ein kommune ikkje så langt her i frå. Prosjektet inneber ulike grep som skal gjera at nabolag skal opplevast nære og trygge. Me på fjerde trinn bestemte oss for å gå aktivt inn i prosjektet, noko som inneber at elevane våre har intervjua naboar, skrive tekstar og malt bilete om det å vera gode naboar. I tillegg har fleire av dei blitt fotograferte til ei utstilling, og dei har alle hatt til oppgåve å tenkja ut korleis ein kan driva gleding i eit nabolag. Eg må jo bare seia at eg har som mål å leva meir som eg lærer på dette feltet.

Då eg flytta til Ålgård litt før eg fylde seks år, flytta me inn på eit byggefelt som var under utbygging. Me var mellom dei første som flytta inn på Solås, og kvar veke kom det nye naboar. Sidan alle flytta inn omtrent samtidig, var det naturleg at folk hjalp kvarandre med utlån av alt frå spader til reier, og på den måten vart godt kjende med kvarandre. Fordi dette i tillegg var ei tid der ingen av ungane på feltet gjekk i barnehage eller på SFO, og dei aller fleste mødrene var heimearbeidande, så vart det til at både me og mødrene våre heldt oss mykje i nabolaget. Ungane var ute og leika, og mødrene besøkte kvarandre og hjalp kvarandre. På sundagane om sommaren spelte fedrene våre krokket i ein eller annan hage. Det ville vera ei overdriving å seia at eg gjekk ut og inn hos alle naboane, men i ganske mange hus gjorde eg det, og eg trur nesten ikkje det gjekk ei veke utan at ein eller annan vaksen nabo var inne i stova heime hos oss.

Eg skal på ingen måte hevda at alt var betre før, for det trur eg ikkje på i det heile tatt, eit og anna må me vel likevel innrømma at me har tapt på vegen. Då me flytta inn i gata her for meir enn 30 år sidan var det eit etablert nabolag der dei fleste hadde bygd husa sine omtrent ti år tidlegare. Me har bare gilde naboar, og nå dei siste åra har det vore ganske stor utskifting av bebuarar.

Sidan dei fleste her er nokre år eldre enn oss, har mange flytta over i leilegheit, og det har flytta inn mange unge familiar. Dei me har hatt mest kontakt med bur her ikkje lenger. Rett over vegen hadde me naboar me ofte var inne hos, dei delte me avis med i mange år, og Helge stakk rett som det var innom oss med noko han hadde bakt eller andre ting han bare hadde lyst til å dela med seg av. Det var fint, og dei var nok flinkare til å vera gode naboar enn me var.

Ein gong for mange år sidan var det ein bil som stoppa då eg gjekk på gata. Det viste seg å vera ein nabo, men ikkje ein av dei næraste. Han lurte på om eg var sint av ein eller annan grunn sidan eg aldri helste på han når han kjørte forbi. Eg vart oppriktig lei meg, og sa som sant var at eg ikkje hadde lagt merke til at han kjørte forbi. Eg har av og til fått høyra at eg er dårleg på å helsa, og det er eine og aleine fordi eg ofte går i eigne tankar eller det at eg ikkje ser like godt som eg høyrer… Tanken på at nokon skulle tru at eg ikkje ville helsa syntest eg var veldig ubehageleg, så det var godt at han stoppa slik at me fann ut av det. Med dette vil eg gjerne ha sagt til naboar og andre som kjenner meg at eg aldri med vilje lar vera å helsa på nokon.

Plutseleg er me i ei tid der det ikkje lenger er naturleg å gå innom nokon som helst utan å melda eller ringa på førehand. Mange av oss gjer det ikkje ein gong hos dei me er i nær familie med. Litt av grunnen er nok at me lever travle liv og at det helst skal passa både å gå på besøk og ta i mot besøk. Kanskje lista er blitt for høg. Alt bør helst vera perfekt før me inviterer nokon, og eg må ærleg innrømma at alt sjeldan er perfekt hos oss. I alle fall ikkje perfekt dersom det ordet betyr heilt reint og heilt ryddig.

Då me hadde små ungar kunne me invitera venner heim til sundagsmiddag og servera posetomatsuppe med makaroni og eit franskbrød frå næraste butikk. Viss lista nå ligg på fleire rettars gourmetmiddag laga frå botnen av og litt nybakt til kaffien, så er det ikkje så rart at me ikkje har overskot til å invitera så ofte eller så spontant.

Før koronaen snakka me faktisk om at nå hadde me lyst til å invitera naboar på kaffi. Rett etterpå vart det umogleg, men nå når det har opna igjen er det vel bare å slå på kaffitraktaren. I alle fall når det blir sommar og fint å sitja ute…

Eg trur på teorien om nabokjerringa som har ein funksjon, og at alle barn nyt godt av å kjenna naboane, men eg er ikkje alltid så flink til å visa det i praksis. Nå trur eg ikkje nødvendigvis at alle naboar skal gå ut og inn hos kvarandre. Eg innser at for mange kan det bli litt for tett. I tillegg trur eg at mange av oss får litt av det same sosiale nettverket på jobb som ein før hadde i nabolaget. Det er likevel slik at skulle det oppstå ting som gjer at ein treng nokon, så er det fint å kjenna dei som bur i same gate. Før hende det at me måtte låna sukker eller bakepulver, men nå når butikkane er opne nesten døgnet rundt, treng me ikkje å gå rundt med koppen i den slags ærend.

Det er likevel vore veldig fint at naboane er her. Den gongen eit av barna fekk eit vepsestikk i foten kom ein nabo som høyrde skrika springande med Aloe-Vera, og då Leif vart operert i haust, kom det ein nabo som hadde teke nesten den same operasjonen over for å snakka med han og oppmuntra han. Slikt har me sett veldig stor pris på.

Då eg i si tid studerte på ein høgskule eg ikkje skal namngje, var det ein av studentane i studentrådet der som held tale og fortalde oss nykomlingane kor viktig det var å sjå kvarandre, helsa, smila og slå av ein prat. Fleire månadar seinare kunne ein medstudent fortelja at ho hadde fulgt litt ekstra med på henne som held den fine talen, og lagt merke til at festtalaren aldri hadde verken helst på henne eller smilt til henne når dei gjekk forbi kvarandre på gangen. Eg tenkjer at dette er veldig menneskeleg. Kanskje me er slik dei fleste av oss, litt travle, litt distré og litt sjenerte. Eg kan veldig godt bli ho som skriv så fint på bloggen om å ta vare på naboane, og så opplever dei det gjeld at det er langt mellom liv og lære.

Eg las nettopp ein stad på nettet at det å kunna namnet på minst fem naboar gir positiv effekt på velvere og psysisk helse. Heldigvis bestod eg testen og kunne kryssa av på at namnet på minst fem naboar. Akkurat det var ikkje noko stort problem, men eg vil ikkje kunna ta hus for hus i gata mi og fortelja kven og kor mange som bur der, kva dei heiter og korleis dei ser ut. Det er i grunnen litt skremmande så lenge eg som sagt har budd her i meir enn tretti år.

Eg trur det er bra at nokon lagar eit prosjekt som dei kallar «Eg er naboen din» til oppmuntring og inspirasjon. Eg veit at det finst mange som er utruleg mykje flinkare til å vera ein god nabo enn det eg. Eg vil prøva å læra litt av desse menneska. I dag er nok dessverre statusen: «Eg er naboen din, men er litt naboblind».

Er det nå eg her på bloggen skal ønska alle i nabolaget ei framleis god helg?
Det trur eg jammen eg gjer, det kjennest nemleg heilt ufarleg.

Heidi