Sommarsalme

Sommarsalme

Sjå bjørka står modig med nygrøne blad,
og snøklokkeklangen er borte.
Høyr vipa og lerka syng songen om vår,
og humla har stripete skjorte.
Når kveldane lysnar og livsviljen gror,
og Herrens velsigning ligg mjukt over jord,
når vindane nynnar «Vår Gud, du er stor»,
kan tankane fyllast med sommar.

Sjå kvitveisen blømer, og graset er grønt,
høyr svart-trasten syng sine tonar.
Sjå løvetann glødar og strør sine frø
for vinden i kvadrillionar.
Når kirsebærtreet får blomar og blad,
og kveldsregnet sildrar til molda blir glad,
når åkrane bugnar med aks rad på rad,
kan kroppen vår brusa av sommar.

Sjå dagane mognast i markblomedans,
sjå jorda har kraft til å bera,
sjå blomar og frukter og insekt og tre,
her skal dei leva og vera.
Må kjærleik og glede få bu hos oss her,
ha takk Gud for livet, for at du er nær
oss alle som lever og alt det som er.
La livet få fyllast med sommar.

Kom bu i min tanke, kom fyll meg med mot,
med tru på at vondskap kan venda.
Kom til oss med varme og omsorg og håp,
og tru på alt godt som kan henda.
Kom Gud, gi oss styrke, gjer viljen vår ny
så jorda kan trivast og kan gi oss ly.
Nå syng me om håpet i bygd og i by,
ein song om ein fullkomen sommar.

Heidi

***

I går skreiv eg at eg kanskje etterkvart ville leggja ut den sommarsalmen eg har jobba med, og nå bestemte eg meg for å gjera det. Eg fekk litt konsulenthjelp av Torhild som var på besøk i dag. Me forandra på eit ord, og så syntest ho at resten kunne vera slik det var.

Sjølv er eg ofte litt usikker når noko er heilt nytt. Er det noko her som skjer i auge eller øyrer? Er det noko som kan misforståst eller som gir feil bilete i hovudet på den som les eller syng. Ein blir rett og slett litt blind på eige arbeid. Eg har opplevd før at eg etter at noko har vore fleire år i bruk får lyst til å endra på eit ord eller ei formulering, då er det alt anna enn lett å gjera noko med det. Ein del av dei som framfører eigne songar og viser endrer på småting heile tida. Det gjorde mellom anna Alf Prøysen. I julekveldsvisa står det først at han «rugger vogna så bror din får en blund,» seinare vart det endra til «vogga» som kanskje gir eit litt meir rustikt og romantisk bilete av situasjonen. På same måten går lillebror både i skauen og skogen i lag med søskena sine for å plukka blåbær.

Dette kunne sjølvsagt Alf Prøysen gjera når han sjølv presenterte tekstane sine, men eg syng jo ikkje sjølv. Når eg les opp tekstar eg har skrive gjer eg det same som Prøysen. Eg bestemmer meg der og då for om eg vil lesa på dialekt eller normert nynorsk, og skulle eg få lyst til å forandra på ei linje, stryka eller leggja til, så gjer eg det glatt. Det er litt som med jazz, å improvisera etter stemninga i rommet. Ein eg kjenner vart litt forbausa då han avslørte meg. Kunne ein bare gjera slikt? Eg svara at så lenge det bare kunne gå over meg så var eg relativt skruppel-laus…

Men altså, poenget mitt er at ein salme som er i bruk må bera på dei same orda heile tida. Det hender rett nok at dei blir reviderte fordi språkbruken er blitt arkaisk eller at det skal syngast på eit anna språk slik at orda må forandrast litt. Det er sjelden at eg har tenkt at ein gjorde ein tekst ein teneste gjennom ein slik revisjon, orda festar seg i medvitet til dei som skal bruka teksten, og etterpå blir det feil å forandra. Ein gong var eg på salmeseminar med Arve Brunvold som sa at ein heller burde la ein tekst ligga litt for lenge i skuffa enn å sleppa han ut for tidleg og måtta leva med formuleringar ein seinare angra på.

Eg trur det er eit godt råd. Samtidig er det noko med spontaniteten som heller ikkje skal øydeleggjast. Det skal ikkje bli heilt glatt og friksjonsfritt heller, då kan det kanskje enda opp med å bli mekanisk og overpolert. Eg må nok likevel innrømma at eg sjølv kanskje heller har slept taket for tidleg enn for seint.

Inspirasjonen til denne teksten var den danske gudstenesten der eg sat og tenkte på at danske salmar ofte er levande, visuelle, jordnære og leikne. Det var det eg ville prøva å få til. Eg har diskutert med meg sjølv, og i dag med Torhild om det blir feil stilnivå å skriva i ein salme at humla har stripete skjorte eller at løvetannen strør kvadrillionar med frø for vinden. Eg bestemte meg for at eg inntil vidare ville ha det slik.

Nå vil eg gjerne høyra meiningar om dette og anna viss nokon har det. Det medfører ikkje at alle råd får meg til å forandra på teksten, men eg tek alle råd opp til alvorleg ettertanke og diskusjon med meg sjølv. Nokre vil kanskje meina at versa er litt lange og barokke, og at kortare vers gjer det meir songbart, men denne gongen ville teksten rett og slett ut på denne måten…

Det er ein heilt ok aktivitet å sitja inne og jobba med sommarsalmar med høljande regn og litt for få varmegrader utanfor vindauget. Kanskje eg får våga meg ut ein liten tur likevel? Det forresten vera lite truverdig å seia at veret utanfor har lite med jærsk sommar å gjera.

Heidi