Ein stor og spennande jobb

Eg er midt i ein stor og spennande jobb som eg har utført kvart år i lang tid. Eg samlar tekstar frå timane i skapande skriving i kulturskulen for å laga ei bok som me gir ut i eit veldig lite opplag og sel til familie og venner. Det er ein fin, men veldig arbeidskrevjande jobb, og for kvart år har eg på ein måte fortrengt litt kor mykje tid det tek før me er i mål.

Eg er over gjennomsnittet oppteken av elevtekstar, både dei frå seksåringar og dei frå nesten vaksne ungdomar som har gått så lenge i kulturskulen at dei har fått stemmerett og førarkort. Eg har skrive ned tekstar for mine eigne barn frå før dei kunne skriva sjølv, og før eg sjølv erobra skrivekunsten fekk eg bestemor og onklane mine til å skriva ned tekstar eg dikterte til dei. Eg hugsar til og med at eg og bestemor sydde skrivebøker av kvitt brødpapir med nål og tråd. Som eg har sagt før, av og til høyrest det ut som om det er hundre år sidan eg var barn.

Ofte spør eg meg som lærar korleis me skal få elevtekstane til å vera genuine uttrykk som kjem frå barnet sjølv. Av og til er eg redd at me drep akkurat det med å leggja alt for mange føringar på barna. Alf Prøysen har skrive noko om det i ein av sine memoarbøker. Han skreiv ein stil om katten sin som ikkje var slik læraren hadde sett for seg at stilen om katten skulle vera. Vesle Alf fekk vita at han hadde gjort det heilt feil. I ein stil om katten skulle det stå at «Katten har myk pels og hvasse klør», og ikkje at katten fekk sova med Alf i senga og eta middag frå same tallerkenen som han… Eller noko i den duren… Alt sitert etter mitt eige godt mogleg vaklande minne.

Då ideen om at me måtte laga klare kriterium for elevtekstar sigla inn i skulen, fekk eg litt problem med å innordna meg. Eg var alt for klar over at eg hadde lese geniale elevtekstar på eit for meg høgt litterært nivå, der forfattaren aldri ville klart å skapa liknande ut frå klare kriterium, eller endå verre: Eleven måtte få ei svært kritisk tilbakemelding og slakt for dårleg måloppnåing på grunn av at kriteria var neglisjerte. Eller endå verre, og dette torer eg mest ikkje å seia høgt: Knusktørre, kjedelege tekstar utan sjel kunne få høgaste grad av oppnådde kriterium og dermed toppkarakterar. Eg forstår jo med vitet at slike tekstar og har ein verdi, men det var slik følelsane mine reagerte… Etterkvart kan eg seia at eg forstår hensikta med kriterium. Eg vil bare be tynt om at sprelske, skakke, rare og kreative barnetekstar framleis må få lov til å få behalda verdien sin.

I tilfelle nokon har lyst til å lesa utdrag frå tekstane skal eg by på litt her. Eg tek ikkje med namn, for eg har ikkje spurt forfattarane om lov… Nokre av tekstane eg viser her er kanskje til dels tekstar med sterke føringar… Det får eg vel innrømma.

Magisk

Viss eg hadde hatt ein magisk blyant
hadde eg malt ein stad alle kunne vera.

Viss eg hadde hatt ein magisk visk
hadde eg viska bort all fattigdom.

Viss eg hadde hatt ein magisk visk
hadde eg viska bort alt det urettferdige.

Viss eg hadde hatt ein magisk blyant
hadde eg malt nok mat til alle.

Om eg hadde hatt ein magisk visk,
hadde eg viska bort alt av svolt.

Viss eg hadde hatt ein magisk blyant,
hadde eg malt eit betre liv til alle dei som treng det.

*

Det var øydelagde bilete på veggane. Dei var av alvar. Det var bilete av gamle herskarar frå Alvheim. Det var skrive masse stygt på bileta. Endeleg kom ho til enden. Det blå lyset var forma som eit hjarte. Emilia tok på hjartet. Ho kjende ein straum med negativ energi strøyma inn i seg. Det var skrekkeleg. Ho vart så sur at ho tok hjartet og let det gløda i ein siste glans før ho kasta det hardt i bakken. Hjartet knuste i tusen bitar. Så vart alt mørkt.

*

Gi håp

Eg gir håp til dei som kjempar
for livet.
Eg gir håp til folk som er
på sitt lågaste.
Eg gir håp til dei som aldri gir opp
uansett kva.
Eg gir håp til dei som ikkje
har så mykje.
Eg gir håp til dei som prøver.
Eg gir håp til folk som tar
kjærleik over alt.

*

«Eg spurde det ikkje om eit tre minuttar langt svar!», skreik kongen. «Eg spurde deg berre om KORLEIS KAN EG BLI KVITT HENNE!» Kongen var innmari sur. Han bobla nesten over av sinne på dette tidspunktet. «Deres Majestet kan jo anklaga henne for hekseri!», svara tenaren redd. «Ei brilliant løysing!», svara kongen. Han bobla av glede.

*

Natalie opna matpakken sin og skulle eta. Der låg det eklaste Isabella hadde sett. Det såg ut til å vera tang og sniglar. Natalie lukka matboksen sin ganske fort og sa at ho ikkje var så svolten. Etter timen møttest dei ved skapet til Natalie. Då ho opna skapet låg det ei heksedrakt der, og ein hatt og ein sopelime. Det stod og eit par støvlettar i skapet.
*

Ishjerte

Hun bærer på et ishjerte.
Hun lurer på hvem det tilhører.

Hvem har et så kaldt hjerte?
*

Pleddet i stua di

Jeg er pleddet i stua di.
Jeg varmer deg når du er full av kulde.
Jeg har en varm rødfarge som minner om blod.
Jeg er laget av ull, men er god og myk.
Jeg ligger her og venter helt til du trenger meg.

Hvorfor bruker du meg ikke lenger.
Jeg savner fortiden da du pleide å banke meg.
Nå ligger jeg bare på sofaen din

og stirrer tomt inn i stua.
Du har skaffet deg en nyere og mindre versjon av meg.
Trenger du meg ikke lenger?
*

Sorg

Sorg smaker som grå sandstrand.
Sorg lukter sterkt av sykehus.
Sorg ser ut som bratte fjell
som ingen kan bestige.

Sorg høres ut som sinte kråker.
Sorg er et dypt sort hull.
Sorg får meg til å ønske meg døden.

*

Det var ei jente på seks år som hadde et ishjerte. Hun var veldig ung til å være så kald og så ødelagt i hjertet. For fire år siden hadde hun både en mamma og en pappa. To år senere døde mammaen. Pappaen var ikke så glad i henne, så han dro vekk uten å si i fra. Hun ble bare låst ute en dag.

Jenta gikk ut for å lete etter foreldrene sine. Hun visste ikke at moren va død, for ingen hadde fortalt henne seg. Hun visste at det var folk i butikken, så hun gikk dit for å lete etter noen å snakke med. Hun var nemlig ganske smart til å være så liten,

«Er du her helt alene?» spurte den ene snille butikkdama. Stakkars lille Victoria, hun kunne ikke snakka så godt, for ingen hadde lært henne det. Hun løp langt vekk og la seg ned et sted helt alene. Det var da hun fikk et ishjerte.
*

Så mykje har det aldri blåst før

Eg ser ut vindauget
Det er masse rart som bles forbi.
Eg ser ei ku og ein tom søppelkasse.

Det bles ei underbukse forbi

og mykje meir,

eg har ikkje tid til å skriva ned alt.
*

Jeg er en løvetann
En liten løvetann.

Jeg venter på at noen skal komme og plukke meg.
Hvis ikke kommer jeg til å lide vindblåsdøden.
Jeg blir hvit og noen blåser på meg.
Eller kanskje vinden blåser meg vekk.
Det finnes faktisk enda verre ting.
En person kan komme og knipse av deg hodet,
ofte rett i fjeset på folk.
Jeg håper ikke det skjer med meg.
Jeg håper noen kommer og plukker meg.
Jeg håper de setter meg i en fin vase.
Jeg har over hundre fine og lysende blader.

Jeg står her i en asfaltsprekk så det er ganske trangt for meg her.
*

Det får viss klara seg i denne runden. Kanskje nokon kjem så langt som til å lesa tekstane over og tenkjer at barnetekstar, det er fine greier som me må ta på alvor…

Eg kjenner at den tanken gjer meg litt glad.

Heidi